Bugun...


Yönetim Bilimci Yazar Mehmet Emin AKSOY

facebook-paylas
Kobay Ülke: Deneylerin Sessiz Sahnesi
Tarih: 28-07-2025 21:00:00 Güncelleme: 28-07-2025 21:00:00


Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen İklim Kanunu görüşmeleri sırasında Yeniden Refah Partisi Milletvekili Mehmet Aşıla'nın sarf ettiği şu cümle, hem çarpıcı hem de düşündürücüydü:

“Türkiye küresel projelerin denek üssü mü yapıldı? mRNA aşılarında, iklim kanununda, sıfır karbon aldatmacasında, yanan ormanlarımızda, akıllı şehir tuzağında neden hep bizler kobay ülke olduk?”

Bu açıklama kamuoyunda yeni bir tartışmanın kapısını araladı: Kobay ülke ne demek?

Küresel Stratejiler ve Görünmez Deneyler

Tarih boyunca güçlü devletler, zayıf halkaları kendi çıkarları doğrultusunda kullanmayı ihmal etmedi. Bir zamanlar doğrudan sömürgecilik şeklinde görülen bu eğilim, bugün daha medeni yöntemlerle karşımıza çıkıyor. Artık yumuşak güç devrede: medya stratejileri, uluslararası fonlar, akademik iş birlikleri, STK’lar ve ekonomik baskılar yoluyla ülkelerin iç dengeleri yönlendirilebiliyor.

Bugün birçok ülke, farkında bile olmadan büyük bir küresel senaryonun test aşamasında yer alıyor. Tıpkı bir şirketin yeni bir ürünü piyasaya sürmeden önce denekler üzerinde test etmesi gibi, bazı küresel güçler de sosyal, ekonomik ve teknolojik uygulamaları belirli ülkelerde denemeyi tercih ediyorlar.

Kobay Ülke Ne Anlama Geliyor?

Kobay ülke; bilimsel, teknolojik, tıbbi veya sosyolojik uygulamaların, güçlü küresel aktörlerin yönlendirmesiyle dolaylı ya da doğrudan test edildiği ülkelerdir. Bu testler kimi zaman açıkça, kimi zaman ise toplumun farkına bile varamayacağı kadar örtülü bir şekilde yürütülür.

Aşılar: mRNA gibi yeni nesil aşılar, bazı ülkelerde klinik fazları tamamlanmadan uygulanmaktadır. Böylece kobay ülke halkı üzerinde fiilen bir deney gerçekleştirilmiş olur. Ortaya çıkan yan etkiler ise başka ülkelerdeki sağlık politikalarının yönünü belirler.

Yasalar ve Dijital Uygulamalar: Dijital kimlik sistemleri, karbon ayak izi takibi, sosyal kredi puanı gibi uygulamalar önce bazı ülkelerde devreye alınır. Amaç, toplumun bu uygulamalara karşı vereceği tepkiyi ölçmek ve sistemin kademeli olarak genelleştirilip genelleştirilemeyeceğini anlamaktır.

Siyasal Deneyler: Terör olayları, kitlesel sokak hareketleri ve medya üzerinden yürütülen manipülasyon kampanyalarıyla halkın psikolojisi test edilir. Toplum hangi olaylara nasıl refleks veriyor, hangi söylemlerle yönlendirilebiliyor? Bu veriler, daha büyük stratejilere yön verir.

Doğa Olaylarına Teknolojik Müdahaleler: Yeni nesil savaş teknolojileriyle iklim değiştirilebiliyor, yapay şekilde yağış tetiklenebiliyor, hatta depremlerin oluşumuna müdahale edildiği iddia ediliyor. Bu tür deneysel teknolojilerin test alanı genellikle zayıf denetim mekanizmalarına sahip ülkeler oluyor.

Biyolojik Silahlar: Laboratuvar ortamında üretilmiş virüsler veya mikroorganizmalar, bazı ülkelerde kontrollü ya da kontrolsüz şekilde yayılıyor. Amaç; ölüm oranı, bulaşıcılık, bağışıklık sistemi tepkisi gibi unsurları sahada gözlemlemek ve elde edilen verileri gelecekteki biyolojik silah tasarımlarında kullanmak olabilir.

Bunları daha pek çok başlık altında inceleyebiliriz. Sonuç olarak, kobay ülke haline getirilen toplumlar, zamanla kendi kaderini tayin etme gücünü yitirir; dışarıdan dayatılan projelerin içinde kaybolur. Ve çoğu zaman, bir deneyin parçası olduklarını fark ettiklerinde artık çok geçtir. Bu süreçte kobay ülke konumuna itilen toplumlar, zamanla kendi özgünlüğünü, egemenliğini ve karar verme yetisini kaybedebiliyor.

Kabul Etme, Sorgula

Her yeni küresel proje bir ilerleme anlamına gelmeyebilir. Üniversiteler, medya organları, sivil toplum kuruluşları.. hepsi gelişmeleri sorgulayan, analiz eden bir refleks geliştirmek zorunda. Küresel bir yasa, fon ya da kampanya, parlak fikir gibi sunulabilir.

Ancak şu soruları sormak şart: Bu fikir kimin işine yarıyor? Bu düzenlemenin uzun vadede bize maliyeti ne olacak? Gerçekten bu bizim ihtiyacımız mı, yoksa bir planın parçası mı?

Sonuç:

Modern dünyada baskılar artık tanklarla, bombalarla değil; teklif paketleriyle, uluslararası sözleşmelerle, dijital düzenlemelerle gelir. Köleleştirici zincirler görünmez hale gelmiştir. İşte bu yüzden bireylerin ve kurumların eleştirel bilinci her zamankinden daha önemlidir. Kendi toplumuna karşı sorumluluk hisseden herkes artık şu soruyu cesaretle sormalıdır:

Gerçekten kendi kararlarımızı mı alıyoruz, yoksa başkalarının senaryosunda bir figüran mı olduk?



Bu yazı 386 defa okunmuştur.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 8 7 0 1 20 3 22 +17
2 Trabzonspor 8 5 1 2 13 6 17 +7
3 Göztepe 8 4 0 4 11 2 16 +9
4 Fenerbahçe 8 4 0 4 12 5 16 +7
5 Gaziantep FK 8 4 2 2 12 12 14 0
6 Beşiktaş 7 4 2 1 12 9 13 +3
7 Samsunspor 8 3 1 4 10 8 13 +2
8 Konyaspor 7 3 2 2 13 9 11 +4
9 Alanyaspor 8 2 2 4 10 9 10 +1
10 Antalyaspor 8 3 4 1 9 13 10 -4
11 Kasımpaşa 8 2 3 3 8 9 9 -1
12 Çaykur Rizespor 7 2 3 2 9 11 8 -2
13 Başakşehir FK 7 1 3 3 6 7 6 -1
14 Gençlerbirliği 8 1 5 2 7 12 5 -5
15 Kocaelispor 8 1 5 2 5 12 5 -7
16 Eyüpspor 8 1 5 2 4 11 5 -7
17 Kayserispor 8 0 3 5 5 17 5 -12
18 Fatih Karagümrük 8 1 7 0 7 18 3 -11
Takım O G M B A Y P AV
1 Bodrum FK 9 6 1 2 24 8 20 +16
2 Esenler Erokspor 9 6 2 1 27 11 19 +16
3 Pendikspor 9 5 1 3 18 8 18 +10
4 Çorum FK 9 5 1 3 15 8 18 +7
5 Iğdır FK 9 5 2 2 16 12 17 +4
6 Amed SK 9 5 3 1 23 14 16 +9
7 Erzurumspor FK 9 3 0 6 16 9 15 +7
8 Bandırmaspor 9 4 3 2 14 11 14 +3
9 Van Spor FK 9 3 2 4 9 7 13 +2
10 Serik Belediyespor 9 3 2 4 8 12 13 -4
11 Sivasspor 9 3 3 3 13 9 12 +4
12 Boluspor 9 3 3 3 15 13 12 +2
13 İstanbulspor 9 2 2 5 11 11 11 0
14 Sakaryaspor 9 3 4 2 12 20 11 -8
15 Keçiörengücü 9 2 3 4 10 12 10 -2
16 Manisa FK 9 2 5 2 13 19 8 -6
17 Ümraniyespor 10 2 6 2 7 16 8 -9
18 Sarıyer 10 2 7 1 10 15 7 -5
19 Hatayspor 9 0 6 3 9 25 3 -16
20 Adana Demirspor 9 0 8 1 4 34 17 -30
Takım O G M B A Y P AV
1 Güzide Gebze Spor Kulübü 8 6 0 2 18 5 20 +13
2 Mardin 1969 Spor 8 6 1 1 18 5 19 +13
3 Bursaspor 8 6 2 0 23 4 18 +19
4 Aliağa Futbol A.Ş. 8 5 2 1 20 6 16 +14
5 Kahramanmaraş İstiklalspor 8 5 2 1 20 6 16 +14
6 Isparta 32 Spor 8 4 1 3 15 5 15 +10
7 Menemen FK 8 4 2 2 17 10 14 +7
8 68 Aksaray Belediyespor 8 3 0 5 10 3 14 +7
9 Ankara Demirspor 8 3 1 4 10 9 13 +1
10 Fethiyespor 8 3 3 2 18 10 11 +8
11 Muş Spor Kulübü 8 3 3 2 13 10 11 +3
12 1461 Trabzon FK 8 2 3 3 13 11 9 +2
13 Kırklarelispor 8 2 3 3 10 13 9 -3
14 Arnavutköy Belediye 8 2 4 2 7 9 8 -2
15 Somaspor 8 1 6 1 9 19 4 -10
16 Yeni Mersin İdman Yurdu 8 0 7 1 1 21 1 -20
17 Adanaspor 8 0 8 0 1 45 0 -44
18 Yeni Malatyaspor 8 0 7 1 6 38 41 -32
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursa Yıldırımspor 6 4 0 2 9 4 14 +5
2 Beykoz İshaklıspor 6 4 1 1 13 7 13 +6
3 Etimesgut Spor 6 4 1 1 7 2 13 +5
4 Yeşil Yalova FK 6 4 1 1 11 7 13 +4
5 Çorluspor 1947 6 4 1 1 6 5 13 +1
6 Galata 6 3 1 2 11 5 11 +6
7 Çankaya SK 6 2 1 3 8 6 9 +2
8 İnegöl Kafkas GK 6 2 2 2 6 7 8 -1
9 Silivrispor 6 2 3 1 6 6 7 0
10 Bulvarspor 6 2 3 1 6 8 7 -2
11 Bursa Nilüfer FK 6 2 3 1 6 8 7 -2
12 K.Çekmece Sinopspor 6 1 2 3 6 6 6 0
13 Kestel Çilekspor 6 2 4 0 6 10 6 -4
14 İnkılap FSK 6 1 4 1 4 8 4 -4
15 Polatlı 1926 Spor 6 1 5 0 1 6 3 -5
16 Edirnespor 6 0 6 0 5 16 0 -11
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/10/2025 Konyaspor vs Kocaelispor
 18/10/2025 Beşiktaş vs Gençlerbirliği
 18/10/2025 Çaykur Rizespor vs Trabzonspor
 18/10/2025 Başakşehir FK vs Galatasaray
 19/10/2025 Kayserispor vs Samsunspor
 19/10/2025 Alanyaspor vs Göztepe
 19/10/2025 Gaziantep FK vs Antalyaspor
 19/10/2025 Fenerbahçe vs Fatih Karagümrük
 20/10/2025 Eyüpspor vs Kasımpaşa
 24/10/2025 Fatih Karagümrük - Kayserispor Kayserispor ligdeki son 8 maçında hiç kazanamadı  Fatih Karagümrük yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/10/2025 Manisa FK vs Erzurumspor FK
 18/10/2025 Van Spor FK vs Pendikspor
 18/10/2025 Adana Demirspor vs Sakaryaspor
 18/10/2025 Hatayspor vs Çorum FK
 19/10/2025 Keçiörengücü vs Sivasspor
 19/10/2025 Iğdır FK vs Boluspor
 19/10/2025 Esenler Erokspor vs Bodrum FK
 20/10/2025 Serik Spor vs Amed SK
 20/10/2025 İstanbulspor vs Bandırmaspor
 24/10/2025 Erzurumspor FK vs Ümraniyespor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/10/2025 Beykoz Anadolu vs Erbaaspor
 18/10/2025 Karacabey Belediye Spor vs Beyoğlu Yeniçarşıspor
 19/10/2025 GMG Kastamonuspor vs Adana 01 Futbol Kulübü
 19/10/2025 Sincan Belediye Ankaraspor vs İskenderunspor A.Ş.
 19/10/2025 Muğlaspor vs 24Erzincanspor
 19/10/2025 Karaman Futbol Kulübü vs MKE Ankaragücü
 19/10/2025 Batman Petrolspor vs Altınordu
 19/10/2025 Bucaspor 1928 vs İnegölspor
 19/10/2025 Şanlıurfaspor vs Elazığspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 18/10/2025 Çankaya SK vs Bulvarspor
 18/10/2025 Galata vs Polatlı 1926 Spor
 18/10/2025 İnegöl Kafkas GK vs Bursa Nilüfer FK
 18/10/2025 Yeşil Yalova FK vs Kestel Çilekspor
 19/10/2025 Beykoz İshaklıspor vs Etimesgut Spor
 19/10/2025 Bursa Yıldırımspor vs Silivrispor
 19/10/2025 Edirnespor vs K.Çekmece Sinopspor
 19/10/2025 İnkılap FSK vs Çorluspor 1947
NAMAZ VAKİTLERİ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS

İslâhiye ve Nurdağı ilçeleri Osmaniye iline bağlansın mı?


YUKARI