Yarım asra yakın bir zamandır seyahat ederim. Yurt içinde birkaç il kaldı gezip görmediğim… Dünya ülkelerinin neredeyse yüzde 20’sini gezdim. Her fırsatta seyahatte olurum, fiilen olmasa bile ruhen veya kitaplar okuyarak… Çok gezenlerin çok da malzemeleri olur anlatılacak. Çok miktarda yaşanmış hatıra biriktirir zihinler yolculuklar boyunca… Hatıraların bir kısmını ’30 Şubat’ta Doğdum Yerimde Duramıyorum’ isimli kitabımda topladım. 2008’de basıldı. Yakında ‘Hüzün Medeniyeti Endülüs’ baskıya hazır hale gelecek. ‘Benim Gönlüm Hep Yollarda’ isimli sadece yol yazılarım da hazır, yayınlanacağı zamanı bekliyor…
Yıllar önce Sivas’a görevli gittim. Cumhuriyet Üniversetesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde yapılacak Doktora sınavı için Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Başkanı Prof. Dr. Aziz Kutlar ile birlikte, benim aracımla gittik oraya… Bir gece misafirhanelerinde kaldık. Yeni dostlar edindim orada... Yıllar once gördüğüm Sivası çok gelişmiş buldum. İç Anadolu’nun muhteşem bir şehri olmuş…Tertemiz ve geniş caddeler, canlı bir şehir hayatı ve güzel bir hava ile karşılaştım. Dışarıdan gelenlerin hatıra olarak yanlarınnda götürdükleri ‘damak tadı’ mükemmeldi. Bir ‘Lezzetçi’ tanıdım, gerçekten lezzetçi bir lokanta idi. Sivas’a gidişte, durma yeri problemli de olsa, gösterişsiz bir pozisyondaki ‘İhtiyarın Yeri’nde yediğimiz pirzolayı unutmam mümkün değil. Bize mihmandarlık yapan Y. Doç. Dr. Murat Sarıkaya’nın (kendisine rahmet diliyorum) götürdüğü ‘Çerkez’in Kahvehanesi’nde gördüğüm mekan ve içtiğimiz kahve ayrı bir tattı.
Heni derler ya, ‘yediğin içtiğin senin olsun, gödüklerini anlat’, ben de gördüklerimi ve yaşadıklarımı anlatacağım kısaca bu seyahat yazımda…
Sivas’a giderken Kırşehir civarında ana yol üzerinde güzel bir tesiste mola verdik: TŞÖF -Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nunun tesisi... Aynı tesisten Ankara-Konya yolunda da var ve ben memleketim Gaziantep’e gidiş gelişlerimde orada mola veririm.
Sivas’taki görevimiz bitti ve dönüyoruz. Bahsettiğim tesise tekrar geldik ve mola verdik. Lavaboya gittik sonra da çay salonuna oturup çay içtik. Biraz dinlendikten sonra aracımıza yöneldik. Aracı ben kullanıyorum. Baktım aracımın anahtarı yok. ‘Acaba, aracın üzerinde mi bıraktım’ diye gidip baktım, yok… Çay salonuna gidip oturduğumuz masayı kontrol ettim, yok… Her halde ‘lavaboda elimimi yüzümü yıkadığım yerde bıraktım’ diye gidip kontrol ettim yok… Çaresizim ve çare arıyorum. Ben aracın başında kara kara düşünürken Aziz Hoca geldi. Durumu ona anlattım. O da gidip bir araştırma yaptı ve geldi. Sonuç aynı, yok…
Aracın başındayız! Yedek anahtar var, o da Sakarya’da kaldı, yanıma almayı unutmuşum… Vakit öğle sonu... Beklerken, tesiste ‘anons’ ettirmek aklıma geldi. Aziz Hoca’ya:
— Aziz Hocam, gidip bir anons ettirsen? Belki anahtarı bulan biri vardır, oraya bırakmış olabilir, dedim.
Hoca anons yaptırmak için gitti. Ben, kara kara düşünmeye devam ediyorum. Bir ara daldım. Yıllar önce 1973 yılı yazında, henüz üniversite öğrencisi 3. sınıfta iken, Almanya’da Münih Tren İstasyonu’nda kaybettiğim anahtarım aklıma geldi.
O yıl ilk defa yurt dışına çıktım. İstanbul’dan birkaç arkadaşımla İngiltere’ye gitmek üzere İstanbul Sirkeci’den trene bindik. Ne kadar sürdü bilmiyorum ama Almanya’nın Münih kentine sabahleyin vardık. Akşam saatlerinde buradan bir başka trene binip, sabahleyin Belçika’nın Ostende şehrine varıp trenden indik. Gümrük işlemlerinden sonra bekleyen Feribota binip Manş Denizi’nin karşı kıyısındaki Dover şehrine, oradan trenle Londra’ya ulaştık. Londra’dan da bir başka trenle Kuzey Denizi yakınlarında Norwich şehrine, oradan da Wroxham isimli kasabanın birkaç kilometre uzaklılığında bulunan bir meyve çiftliğine gidip iki ayı geçkin bir süre çilek ve benzeri meyve topladık, para kazandık.
Maceralarla dolu bir süre geçirdik bu çiftlikte… Çoğunluğu o zamanki ‘Komünist’ ülkelerden gelen çok sayıda öğrenci vardı bu çiftliğe çalışmaya gelen… O yıllar, dünyada üniversitelerinde çok meşhur ve yaygındı boykot yapmak… Bizler de çiftlik yönetimini, ‘çalışma şartlarımızı düzeltmedikleri’ (!) için protesto ettik. Boykot, gösteri ve yürüyüşler yaptık. Gazetelerde haber olduk. Sonra da kovulduk.
Dönme vaktimiz geldi. Londra’dan Victoria istasyonundan bindiğimiz trenle Dover-Manş Denizi-Ostende yoluyla tekrar Münih’e geldik. Giderken iyi gezememiştik Münih’i... Burada bir hafta kadar kalmaya karar verdik. Okullar tatil olduğu için öğrenci yurtları boştu. Ucuz bir Hostel (öğrenci yurdu) bulduk. Hostele gelip giden belli olmadığı için de valizlerimizi ve kıymetli eşyalarımızı (pasaportlar da dâhil) Münih Tren Garı’nın bekleme salonu altında bulanan ‘otomatik emanet dolaplarına’ koyduk. Benim kullandığım büyüklükteki dolaplar, günde 1 mark atılarak eşyaları koruma altına alıyordu. Eğer 24 saati geçerse ilave para atmak gerekiyordu. Biz de bir hafta boyunca her 24 saatte bir orayı ziyaret ediyor ve 1 mark atarak eşyalarımızı emniyette tutuyorduk.
Münih’teki zamanımızı doldurduk ve Cumartesi günü mesela saat 16.00’da Münih-İstanbul trenine bineceğiz. Heyecanlıyız, ‘gâvur memleketleri’nden ülkemize döneceğiz. Hareketimizden üç-dört saat önce Tren Garı’na gidip bekleme salonunda biraz oturup ‘gırgır-şamata’ yaptık. Sonra da aşağı kata eşyalarımızı almaya gittik. Aaa, bir de ne göreyim, benim emanet dolabı anahtarım yok, kayıp. Ceplerimi defalarca karıştırıyorum, yok… Arkadaşlar eşyalarını çıkardılar ama benimki dolapta hapis…
Bu dolapları kullanmadan önce öğrenmiştik: Üst katta yedek anahtarların olduğu bir büro var. O yüzden tedbirli olup, dolap numaralarımızı da ezberlemiştik. Büro’ya gittim. Görevliye İngilizce olarak, anahtarımı kaybettiğimi ve numarasını söyledim. Bedelini ödeyip yedek anahtarı almak istediğimi belirttim. Görevli bana ne dese beğenirsiniz?
— Niye Almanca konuşmuyorsun?
Ben de:
— Okulda İngilizce öğrendim, dedim.
Küstah bir şekilde verdiği cevap, hiç unutmuyorum:
— Almanca da öğrenebilirdin. Pazartesi günü filan yere git, oradan bir yazı al, buraya getir, yedek anahtarını o zaman alabilirsin!
Al başına bela… Adam tam bir Alman dil milliyetçisi… Belki de haklı… Bu cümleden sonra bir kelime İngilizce konuşmadı. Almanca bilen Türk işçileri getirdik, onu ikna etsin diye... Olmadık diller döktük. Adam, ‘Nuh dedi, Peygamber demedi’. Ölür müsün, öldürür müsün?
Öyle yorulduk ki… Biraz oturup dinlenelim diye, birkaç saat önce oturduğumuz yere tekrar gittik. Meğer aynı yere oturmuşuz. Bir de ne göreyim: Benim dolabın anahtar burada!
Dünya benim oldu. İnsanın ‘eşeğini kaybedip sonra bulması’ işte böyle olmalı…
Tam bunlar kafamdan geçtiği sırada Aziz Hoca geldi. Elinde arabanın anahtarı! Anonsa gittiği yerde, görevliye daha ‘anahtar’ demeden uzatmış adam. Meğer elimi yüzümü yıkadığım yerde, lavaboda bırakmışım. Benden sonra gelen biri de almış ve anons yerine bırakmış.
Ben de buraya gelinceye kadar, ‘bana bu yolculuktan yolculuk malzemesi çıkmayacak galiba’ diye içten içe hayıflanıyordum.
Meğer hayıflanmaya gerek yokmuş.
Sen misin malzeme isteyen?
Al sana, yaşanmış bir yol malzemesi…
Yaşanmış gerçek bir yol hikâyesi…
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Galatasaray | 8 | 7 | 0 | 1 | 20 | 3 | 22 | +17 |
| 2 | Trabzonspor | 8 | 5 | 1 | 2 | 13 | 6 | 17 | +7 |
| 3 | Göztepe | 8 | 4 | 0 | 4 | 11 | 2 | 16 | +9 |
| 4 | Fenerbahçe | 8 | 4 | 0 | 4 | 12 | 5 | 16 | +7 |
| 5 | Gaziantep FK | 8 | 4 | 2 | 2 | 12 | 12 | 14 | 0 |
| 6 | Beşiktaş | 7 | 4 | 2 | 1 | 12 | 9 | 13 | +3 |
| 7 | Samsunspor | 8 | 3 | 1 | 4 | 10 | 8 | 13 | +2 |
| 8 | Konyaspor | 7 | 3 | 2 | 2 | 13 | 9 | 11 | +4 |
| 9 | Alanyaspor | 8 | 2 | 2 | 4 | 10 | 9 | 10 | +1 |
| 10 | Antalyaspor | 8 | 3 | 4 | 1 | 9 | 13 | 10 | -4 |
| 11 | Kasımpaşa | 8 | 2 | 3 | 3 | 8 | 9 | 9 | -1 |
| 12 | Çaykur Rizespor | 7 | 2 | 3 | 2 | 9 | 11 | 8 | -2 |
| 13 | Başakşehir FK | 7 | 1 | 3 | 3 | 6 | 7 | 6 | -1 |
| 14 | Gençlerbirliği | 8 | 1 | 5 | 2 | 7 | 12 | 5 | -5 |
| 15 | Kocaelispor | 8 | 1 | 5 | 2 | 5 | 12 | 5 | -7 |
| 16 | Eyüpspor | 8 | 1 | 5 | 2 | 4 | 11 | 5 | -7 |
| 17 | Kayserispor | 8 | 0 | 3 | 5 | 5 | 17 | 5 | -12 |
| 18 | Fatih Karagümrük | 8 | 1 | 7 | 0 | 7 | 18 | 3 | -11 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bodrum FK | 9 | 6 | 1 | 2 | 24 | 8 | 20 | +16 |
| 2 | Esenler Erokspor | 9 | 6 | 2 | 1 | 27 | 11 | 19 | +16 |
| 3 | Pendikspor | 9 | 5 | 1 | 3 | 18 | 8 | 18 | +10 |
| 4 | Çorum FK | 9 | 5 | 1 | 3 | 15 | 8 | 18 | +7 |
| 5 | Iğdır FK | 9 | 5 | 2 | 2 | 16 | 12 | 17 | +4 |
| 6 | Amed SK | 9 | 5 | 3 | 1 | 23 | 14 | 16 | +9 |
| 7 | Erzurumspor FK | 9 | 3 | 0 | 6 | 16 | 9 | 15 | +7 |
| 8 | Bandırmaspor | 9 | 4 | 3 | 2 | 14 | 11 | 14 | +3 |
| 9 | Van Spor FK | 9 | 3 | 2 | 4 | 9 | 7 | 13 | +2 |
| 10 | Serik Belediyespor | 9 | 3 | 2 | 4 | 8 | 12 | 13 | -4 |
| 11 | Sivasspor | 9 | 3 | 3 | 3 | 13 | 9 | 12 | +4 |
| 12 | Boluspor | 9 | 3 | 3 | 3 | 15 | 13 | 12 | +2 |
| 13 | İstanbulspor | 9 | 2 | 2 | 5 | 11 | 11 | 11 | 0 |
| 14 | Sakaryaspor | 9 | 3 | 4 | 2 | 12 | 20 | 11 | -8 |
| 15 | Keçiörengücü | 9 | 2 | 3 | 4 | 10 | 12 | 10 | -2 |
| 16 | Manisa FK | 9 | 2 | 5 | 2 | 13 | 19 | 8 | -6 |
| 17 | Ümraniyespor | 10 | 2 | 6 | 2 | 7 | 16 | 8 | -9 |
| 18 | Sarıyer | 10 | 2 | 7 | 1 | 10 | 15 | 7 | -5 |
| 19 | Hatayspor | 9 | 0 | 6 | 3 | 9 | 25 | 3 | -16 |
| 20 | Adana Demirspor | 9 | 0 | 8 | 1 | 4 | 34 | 17 | -30 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Güzide Gebze Spor Kulübü | 8 | 6 | 0 | 2 | 18 | 5 | 20 | +13 |
| 2 | Mardin 1969 Spor | 8 | 6 | 1 | 1 | 18 | 5 | 19 | +13 |
| 3 | Bursaspor | 8 | 6 | 2 | 0 | 23 | 4 | 18 | +19 |
| 4 | Aliağa Futbol A.Ş. | 8 | 5 | 2 | 1 | 20 | 6 | 16 | +14 |
| 5 | Kahramanmaraş İstiklalspor | 8 | 5 | 2 | 1 | 20 | 6 | 16 | +14 |
| 6 | Isparta 32 Spor | 8 | 4 | 1 | 3 | 15 | 5 | 15 | +10 |
| 7 | Menemen FK | 8 | 4 | 2 | 2 | 17 | 10 | 14 | +7 |
| 8 | 68 Aksaray Belediyespor | 8 | 3 | 0 | 5 | 10 | 3 | 14 | +7 |
| 9 | Ankara Demirspor | 8 | 3 | 1 | 4 | 10 | 9 | 13 | +1 |
| 10 | Fethiyespor | 8 | 3 | 3 | 2 | 18 | 10 | 11 | +8 |
| 11 | Muş Spor Kulübü | 8 | 3 | 3 | 2 | 13 | 10 | 11 | +3 |
| 12 | 1461 Trabzon FK | 8 | 2 | 3 | 3 | 13 | 11 | 9 | +2 |
| 13 | Kırklarelispor | 8 | 2 | 3 | 3 | 10 | 13 | 9 | -3 |
| 14 | Arnavutköy Belediye | 8 | 2 | 4 | 2 | 7 | 9 | 8 | -2 |
| 15 | Somaspor | 8 | 1 | 6 | 1 | 9 | 19 | 4 | -10 |
| 16 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 8 | 0 | 7 | 1 | 1 | 21 | 1 | -20 |
| 17 | Adanaspor | 8 | 0 | 8 | 0 | 1 | 45 | 0 | -44 |
| 18 | Yeni Malatyaspor | 8 | 0 | 7 | 1 | 6 | 38 | 41 | -32 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bursa Yıldırımspor | 6 | 4 | 0 | 2 | 9 | 4 | 14 | +5 |
| 2 | Beykoz İshaklıspor | 6 | 4 | 1 | 1 | 13 | 7 | 13 | +6 |
| 3 | Etimesgut Spor | 6 | 4 | 1 | 1 | 7 | 2 | 13 | +5 |
| 4 | Yeşil Yalova FK | 6 | 4 | 1 | 1 | 11 | 7 | 13 | +4 |
| 5 | Çorluspor 1947 | 6 | 4 | 1 | 1 | 6 | 5 | 13 | +1 |
| 6 | Galata | 6 | 3 | 1 | 2 | 11 | 5 | 11 | +6 |
| 7 | Çankaya SK | 6 | 2 | 1 | 3 | 8 | 6 | 9 | +2 |
| 8 | İnegöl Kafkas GK | 6 | 2 | 2 | 2 | 6 | 7 | 8 | -1 |
| 9 | Silivrispor | 6 | 2 | 3 | 1 | 6 | 6 | 7 | 0 |
| 10 | Bulvarspor | 6 | 2 | 3 | 1 | 6 | 8 | 7 | -2 |
| 11 | Bursa Nilüfer FK | 6 | 2 | 3 | 1 | 6 | 8 | 7 | -2 |
| 12 | K.Çekmece Sinopspor | 6 | 1 | 2 | 3 | 6 | 6 | 6 | 0 |
| 13 | Kestel Çilekspor | 6 | 2 | 4 | 0 | 6 | 10 | 6 | -4 |
| 14 | İnkılap FSK | 6 | 1 | 4 | 1 | 4 | 8 | 4 | -4 |
| 15 | Polatlı 1926 Spor | 6 | 1 | 5 | 0 | 1 | 6 | 3 | -5 |
| 16 | Edirnespor | 6 | 0 | 6 | 0 | 5 | 16 | 0 | -11 |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 18/10/2025 | Konyaspor | vs | Kocaelispor |
| 18/10/2025 | Beşiktaş | vs | Gençlerbirliği |
| 18/10/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Trabzonspor |
| 18/10/2025 | Başakşehir FK | vs | Galatasaray |
| 19/10/2025 | Kayserispor | vs | Samsunspor |
| 19/10/2025 | Alanyaspor | vs | Göztepe |
| 19/10/2025 | Gaziantep FK | vs | Antalyaspor |
| 19/10/2025 | Fenerbahçe | vs | Fatih Karagümrük |
| 20/10/2025 | Eyüpspor | vs | Kasımpaşa |
| 24/10/2025 | Fatih Karagümrük - Kayserispor | Kayserispor ligdeki son 8 maçında hiç kazanamadı | Fatih Karagümrük yenilmez |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 18/10/2025 | Manisa FK | vs | Erzurumspor FK |
| 18/10/2025 | Van Spor FK | vs | Pendikspor |
| 18/10/2025 | Adana Demirspor | vs | Sakaryaspor |
| 18/10/2025 | Hatayspor | vs | Çorum FK |
| 19/10/2025 | Keçiörengücü | vs | Sivasspor |
| 19/10/2025 | Iğdır FK | vs | Boluspor |
| 19/10/2025 | Esenler Erokspor | vs | Bodrum FK |
| 20/10/2025 | Serik Spor | vs | Amed SK |
| 20/10/2025 | İstanbulspor | vs | Bandırmaspor |
| 24/10/2025 | Erzurumspor FK | vs | Ümraniyespor |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 18/10/2025 | Beykoz Anadolu | vs | Erbaaspor |
| 18/10/2025 | Karacabey Belediye Spor | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
| 19/10/2025 | GMG Kastamonuspor | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
| 19/10/2025 | Sincan Belediye Ankaraspor | vs | İskenderunspor A.Ş. |
| 19/10/2025 | Muğlaspor | vs | 24Erzincanspor |
| 19/10/2025 | Karaman Futbol Kulübü | vs | MKE Ankaragücü |
| 19/10/2025 | Batman Petrolspor | vs | Altınordu |
| 19/10/2025 | Bucaspor 1928 | vs | İnegölspor |
| 19/10/2025 | Şanlıurfaspor | vs | Elazığspor |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 18/10/2025 | Çankaya SK | vs | Bulvarspor |
| 18/10/2025 | Galata | vs | Polatlı 1926 Spor |
| 18/10/2025 | İnegöl Kafkas GK | vs | Bursa Nilüfer FK |
| 18/10/2025 | Yeşil Yalova FK | vs | Kestel Çilekspor |
| 19/10/2025 | Beykoz İshaklıspor | vs | Etimesgut Spor |
| 19/10/2025 | Bursa Yıldırımspor | vs | Silivrispor |
| 19/10/2025 | Edirnespor | vs | K.Çekmece Sinopspor |
| 19/10/2025 | İnkılap FSK | vs | Çorluspor 1947 |